သူတပါးအသက္ကို သတ္ျခင္း၊ ခိုးယူျခင္း၊ မိမိ၏အိ္မ္ေထာင္ဖက္အေပၚ သစၥပ်က္ျခင္း၊ မုသားဆိုျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္း႐ိုင္းပ်စြာ ေျပာဆိုျခင္း၊ တေယာက္အေပၚတေယာက္ အထင္အျမင္လြဲေအာင္ မဟုတ္တရား သတင္းလႊင့္ျခင္း၊ အက်ိဳးမရွိ ေရာက္တတ္ရာ စကားမ်ားကို ဗလြတ္႐ႊတ္တ ေျပာဆိုျခင္း၊ သူတပါးစည္းစိမ္ဥစၥာကို မတရား ရယူရန္ ၾကံစည္ ၾကိဳးစားျခင္း၊ သူတပါးတို႔ တရားသျဖင့္ ရွာေဖြရရွိထားေသာ စည္းစိမ္ဥစၥာ ရာထူးဂုဏ္သိရ္ကို ပ်က္စီးေစရန္ ၾကံစည္ ၾကိဳးစားျခင္း ဟူသည့္ မေကာင္းမႈ ဆယ္မ်ိဳးမွ ကင္းေဝးေနသျဖင့္ စိတ္ေကာင္းရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါ၏။
သူတပါးကို ကူညီျခင္း၊ ေကၽြးေမြး ေပးကမ္းမႈ ရက္ေရာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ စိတ္ေကာင္းရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါ၏။
သို႔ေသာ္ စိတ္ကို ညစ္ႏြမ္းေစသည့္ ကိေလသာတရားမ်ား စိတ္ထဲတြင္ ရွိေနေသးလွ်င္ ထိုစိတ္ကို အျပည့္အစံု ေကာင္းၿပီဟု မဆိုႏိုင္ေပ။
စိတ္ကို ညစ္ႏြမ္းေစသည့္ သေဘာတရား ကိေလသာမ်ားမွာ -
၁။ ကာမဂုဏ္ အာ႐ုံမ်ားကို တပ္မက္သည့္သေဘာ = ကာမရာဂါႏုသယ
၂။ ႐ူပစ်ာန္၊ အ႐ူပစ်ာန္ႏွင့္ ထိုစ်ာန္မ်ား၏ အက်ိဳးေပးရာျဖစ္သည့္ ဘဝမ်ားကို တပ္မက္သည့္သေဘာ = ဘဝရာဂါႏုသယ
၃။ စိတ္ဆိုးမႈ အမ်က္ထြက္မႈသေဘာ = ေဒါသာႏုသယ
၄။ ေထာင္လႊားမႈ မာနႀကီးမႈသေဘာ = မာနာႏုသယ
၅။ မွားယြင္းသည့္အယူကို ႏွစ္သက္စြဲလမ္းမႈသေဘာ = ဒိ႒ာႏုသယ
၆။ ေတြးေတာယံုမွားမႈသေဘာ = ဝိစိကိစၧာႏုသယ
၇။ အမွန္တရားကို မသိေအာင္ ဖံုးလႊမ္းမႈသေဘာ = အဝိဇၨာႏုသယ တို႔ ျဖစ္သည္။
အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ အရဟတၱဖိုလ္ဉာဏ္ျဖင့္ နိဗၺာန္ကို မရေသးသည့္ ကာလတိုင္ေအာင္ ထိုသေဘာတရား (၇)ပါးတို႔သည္ သတၱဝါမ်ား၏ သႏၲာန္၌ ဘဝတိုင္း ဘဝတိုင္း အစဥ္တစိုက္ လိုက္ပါေနသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔ကို ‘အႏုသယ ကိေလသာ’ဟု ေခၚရသည္။
အသီးပင္တပင္တြင္ ရွိသည့္ အသီးကို သီးေစတတ္သည့္ ဓာတ္သတၱိသည္ သစ္ေစ့မွ အေညႇာင့္ထြက္သည္အထိ သစ္ပင္၏ ပင္စည္ အခက္ အ႐ြက္မ်ားတြင္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ပါေနသကဲ့သို႔ ထိုအႏုသယ ကိေလသာဓာတ္မ်ားသည္လည္း သတၱဝါတဦး၏ ဘဝတေလွ်ာက္လံုးတြင္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ပါေနသည္။
သတၱဝါတဦးတြင္ ထိုကိေလသာဓာတ္မ်ားကို သာမန္အားျဖင့္ အထင္အရွား ေတြ႕ရမည္ မဟုတ္။
သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ေသာအခါတြင္ ေပၚေပါက္ရန္ ၎တို႔သည္ စိတ္ထဲ၌ အဆင္သင့္ ရွိေနသည္။ ျပာဖံုးေနေသာ မီးခဲသေဘာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္သည္။
ထိုအဆင့္တြင္ မေကာင္းမႈ ဆယ္မ်ိဳးမွ တမ်ိဳးမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္ရန္ စိတ္လည္း မျဖစ္၊ က်ဴးလြန္လည္း က်ဴးလြန္ဦးမည္ မဟုတ္ေသးေခ်။
အႏုသယကိေလသာဓာတ္ခံ ရွိေနၿပီး ျဖစ္သည့္အတြက္ က်ဴးလြန္စရာ အာ႐ုံ၊ ျပစ္မွားစရာ အာ႐ုံ၊ ခံစားစရာ အာ႐ုံတခုခုႏွင့္ ေတြ႕ၾကံဳေသာအခါ စိတ္ထဲတြင္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ က်ဴးလြန္လိုေသာ၊ ခံစားလိုေသာ၊ ျပစ္မွားလိုေသာ ဆႏၵႏွင့္ ထႂကြလာသည့္ ကိေလသာတို႔ကုိ ‘ပရိယုဌာန ကိေလသာ’ ဟု ေခၚရသည္။
စိတ္ထဲတြင္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေလာဘ ေဒါသ မာန္မာနစေသာ (ကိေလသာ) စိတ္အညစ္အေၾကးမ်ား၏ တြန္းအားေပးမႈေၾကာင့္ မေကာင္းမႈတခုခုကို ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္သည့္အခါ၊ ကာမဂုဏ္အာ႐ုံကို ခံစားသည့္အခါ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ကိေလသာကို ‘ဝီတိကၠမ ကိေလသာ’ ဟု ေခၚရသည္။
ထိုကိေလသာမ်ားကို စိတ္ထဲ၌ ကိန္းေအာင္းေနေသာ ကိေလသာ၊ ထႂကြလာေသာ ကိေလသာ၊ လြန္က်ဴးမိေသာ ကိေလသာဟု အဆင့္သံုးဆင့္ျဖင့္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ မွတ္သားႏိုင္သည္။
အျပစ္ရွိသည့္ အလုပ္၊ မေကာင္းသည့္ အလုပ္မ်ားကို မလုပ္မိေစရန္ သီလေဆာက္တည္၍ ေစာင့္ထိန္းႏိုင္သည္။
ထိုေၾကာင့္ သီလေစာင့္ထိန္းျခင္းျဖင့္ လြန္က်ဴးမႈ (ဝီတိကၠမကိေလသာ)ကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစသည္။
သီလေစာင့္ထိန္းထားသည့္အတြက္ ကိုယ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ ႏႈတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ ကာယကံေျမာက္ ဝစီကံေျမာက္ မေကာင္းမႈကို မက်ဴးလြန္ေသာ္လည္း အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္သည့္အခါ တခါတရံ စိတ္ထဲတြင္ မေကာင္းမႈကို ျပဳလုပ္ခ်င္သည့္စိတ္မ်ား၊ ကာမဂုဏ္အာ႐ုံကို ခံစားလိုစိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာတတ္သည္။
ထိုသို႔ ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါ စိတ္သည္ မေကာင္းေတာ့ေပ။ ညစ္ႏြမ္း၍ ေနေလ၏။
ထိုသို႔ စိတ္မေကာင္းျခင္း စိတ္ညစ္ႏြမ္းျခင္း မျဖစ္ေစရန္၊ သက္ဆိုင္ရာ အာ႐ုံႏွင့္ ေတြ႔ပင္ေတြ႔ျငားေသာ္လည္း ကိေလသာစိတ္မ်ား ထႂကြ၍ မလာေစရန္ လုပ္ေဆာင္စရာ တခု ရွိ၏။
ထိုလုပ္ေဆာင္စရာဟူသည္ ဝိပႆနာအလုပ္ကို အားထုတ္ျခင္း ျဖစ္၏။
ဝိပႆနာတရားကို မည္သို႔မည္ပံု အားထုတ္ရမည္ကို ဗုဒၶဘာသာက အျပည့္အဝ သင္ၾကားထားသည္။
ထိုေၾကာင့္ ဝိပႆနာကို ပြားမ်ားအားထုတ္လွ်င္ ဘာသာေရးလုပ္သည္ပင္ ျဖစ္ေတာ့၏။
ဝိပႆနာတရား ပြားမ်ားအားထုတ္၍ သမာဓိအားေကာင္းလာသည့္အခါ ဝိပႆနာဉာဏ္မ်ား တျဖည္းျဖည္း ရင့္သန္ၿပီး မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ျဖင့္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္သည္။
ထိုအခါက်မွ စိတ္ထဲတြင္ ကိန္းေအာင္းေနသည့္ အႏုသယကိေလသာဓာတ္မ်ား လံုးလံုး ကုန္သြားသျဖင့္ စိတ္သည္ အၿပီးအပိုင္ ေကာင္းေလေတာ့သည္။
ေလာ ကခ်မ္းသာဘေလာ ့မွျပန္လည္ကူးယူပါသည္
No comments:
Post a Comment